Jak to w rodzinach dawniej bywało
W dawnych czasach ludzie podróżowali w określonych celach . Ludzie młodzi podróżowali po wiedzę do ośrodków uniwersyteckich. Dyplomaci jeździli w celu porozumienia między władcami różnych państw. Dopiero od XVII wieku edukacja rozpoczynała się w kraju . Gdzie możemy się dowiedzieć ile i w jakich uczelniach przebywali poszczególni studenci .Do dziś w uczelniach zachowały się tak zwane metryczki . Każdy przybywający na uniwersytet musiał takową wypełnić wpisując swoją narodowość i datę przybycia .Niestety nie było to równoznaczne z ukończeniem danego kierunku studiów .To czy otrzymał tytuł wpisywano do księgi promocji. W wykazie studentów były też paniegiryki lub wiersze na cześć ukończenia nauki .
Wyprawy po naukę
Nie wszystkich stać było wysłać syna na naukę, ponieważ chłopiec musiał jechać z opiekunem . Był to przeważnie nauczyciel ,który dostawał instrukcje zwłaszcza dotyczącymi moralności . W podróż trzeba było zabrać łóżko pościel i książki do nauki . W niektórych przypadkach jechał kucharz i służący ,którzy zabierali produkty ze spiżarni . Polscy studenci jechali na nauki do Witemberga,Lipska , Wiednia , Pragi i Ołomuńca. W Szwajcarii znana była Bazyleja i Genewa. W Bazylei mogli studiować tylko Kalwini. We Francji Sorbona była znana z nauczania kanonicznego..Włochy słynęły z uniwersytetu w Padwie ,Bolonii ,Pizie i Rzymie . Od XV w przez trzy stulecia na nauki wyjechało z Polski 25 tysięcy polaków . Od XVII w uniwersytety uczyły fechtunku i architektury wojskowej . Uczono także tańca , gry na instrumentach i ogłady towarzyskiej . Końcowym sprawdzianem nabytych umiejętności była wizyta na dworze królewskim Studenci zdobywający stopnie doktora prawa teologii lub medycyny musieli na zakończenie nauki wygłosić trzy mowy ,które były oceniane przez profesorów. W tym czasie istniały dwa typy doktoratów. Pierwsze Gdzie trzeba było wygłosić odpowiedzi na tak zwane punkta .. Istniały też doktoraty bullati ,które nadawał papież lub monarcha .
W Hiszpanii istniały uniwersytety wiejskie w których można było dostać tytuł medycyny już po przepracowaniu paru miesięcy w przytułku .
Życie rodzinne i nauka Od czasów starożytnych rodzina ulegała przemianom . Ludzie powiązani ze sobą więzami krwi nazywano domem ojca ,ponieważ to on pełnił rolę absolutną .Miał pełnię władania wobec dzieci i żony nawet w kwestiach życia czy śmierci .Pełnił rolę kapłana bóstw .Rodziny Żydowskie to rodziny wielopokoleniowe. Dopuszczano poligamię .Im większy majątek tym mógł mieć mężczyzna więcej żon. Podczas ślubu kobieta musiała podpisać, że przyjmuje to do wiadomości .Od czasów Nowego Testamentu obowiązuje jedna żona. Prawo kanoniczne regulowało wiek małżonków . Kobiety 12 lat mężczyzna 14 . Możliwe było unieważnienie małżeństwa z powodu bezpłodności kobiety,okrucieństwa ,zdrady lub herezji.
Rodzina w czasach nowożytnych
W czasach tych zaczyna występować tak zwana rodzina nuklearna . Są to rodzice i dzieci oraz ci co żyją z nimi pod jednym dachem . Małżonkowie są gotowi do ślubu w wieku 20 23 lata ,gdy osiągają samodzielność gospodarczą i zgromadzą wiano. W XVI w kobieta podporządkowana była mężczyźnie .Powszechne było jej karcenie , nawet fizyczne. Po rewolucji francuskiej wprowadzono przymus małżeństw przed urzędnikiem stanu cywilnego .Od tego czasu dziecko które miało 21 lat nie musiało mieć pozwolenia na ślub. Dzięki industrializacji i demokracji rodzina pozbywała się pewnych cech ,szczególnie władzy ojcowskiej . Idee emancypacji i ruch kobiet spowodował ,że po I Wojnie Światowej kobiety uzyskały prawo głosowania i zasiadania w Sejmie .
Szkolnictwo w okresie zaborów
W tym okresie na ziemiach Galicji powstają szkoły jezuickie. Niestety do tych szkół uczęszczały dzieci szlachty i ziemiaństwa ze względu tego, że trzeba było płacić za utrzymanie ucznia. Szkoły miały swoje tradycje i wiele pokoleń szlacheckich rodów posyłało tam swoje dzieci . Przed zakwalifikowaniem się do szkoły trzeba było zdać egzaminy .Do nich przygotowywano w tak zwanej edukacji domowej .Zamożne rodziny
szlacheckie ,ziemiańskie ,bogaci przemysłowcy czy kupcy zatrudniali nauczycieli uczących w domu .Ci nauczali pisania i czytania .arytmetyki ,historii oraz języków obcych .W edukacji domowej uczestniczyły dziewczynki ,które uczyły się też zarządzania domem służbą i spiżarnią . Uczyły się również języka francuskiego . Wieczorami rodziny spędzały razem ,Starsi opowiadali historie swoich przodków, czytali książki lub grali na instrumentach . Bogata szlachta i mieszczaństwo wysyłała po dalsze nauki do Francji Anglii lub do Włoch
Kobiety zapomniane
Kobiety dopiero po I Wojnie Światowej uzyskały prawa obywatelskie do głosowania,ale te prawa musiały wywalczyć .Przekonać mężczyzn ,by je zaakceptowali.
Kobiety Emancypantki
Film autorstwa Marii Dzido i Piotra Śliwowskiego, ukazuje aktywność kobiet, działaczek o prawa w kraju ,którego nie było jeszcze na mapie Europy. Jedną z bohaterek jest Maria Dulębianka .Działaczka społeczna i feministka .Próbowała ona z wielkim poparciem nie tylko kobiet ,ale i mężczyzn wejść do sejmu, Niestety pomimo wielu głosom poparcia nie dostała się tylko dlatego ,że była kobietą. Po poznaniu Marii Konopnickiej jeszcze bardziej zaangażowała się w pracę na rzecz równouprawnienia kobiet . Zamieszkała w jej dworku w Żarnowcu i przez dwadzieścia lat były one również partnerkami życiowymi. Maria Dulębianka był malarką i nie mogąc studiować w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, ponieważ przyjmowano tam wyłącznie mężczyzn ukończyła studia w Paryżu . Na terenach zaborów powstawały koła imieniem Emilii Plater . Tam zbierały się kobiety na rozmowach o kolejnych krokach ku emancypacji. Działaczki ,miedzy innymi Janina Łapińska uczyły biedne dzieci języka polskiego. Już w okresie przedwojennym dzieci ulicy bawiły się w powstanie i odtwarzały przysięgę kościuszkowską . W 1901 r dzieci wrzesińskie , a szczególnie dziewczynki odmówiły modlitwy w języku niemieckim .Nie bały się chłosty,a ich rodzice kar pieniężnych. Siostry Płowieckie organizowały tajne nauczanie języka polskiego.
Kobiety w powstaniu Wielkopolskim
Gdy po I Wojnie Światowej do Poznania przybywa Ignacy Paderewski na ulicach zaczyna się spontaniczne odbieranie broni Niemcom. Tak wybucha Powstanie Wielkopolskie . W literaturze niestety pomija się role kobiet w tym okresie ,a to aż 750 z nich było łączniczkami , kupowało i przenosiło broń, prowadziło kuchnie polowe , opatrywało rannych i było lekarkami . Jeździło do najbardziej zagrożonych miejsc. Duża rolę odegrała Zofia Sokolnicka ,która spotkała
się w hotelu Bazar z Paderewskim. . Kobiety walczyły też z bronią w ręku i przez to miały wielkie poważanie u generała Dowbora Muśnickiego . 14 listopada Józef Piłsudski podpisuje dekret, gdzie kobiety uzyskują prawo głosu . W 1920 roku w sejmie wchodzi ustawa celibatowa , gdzie nauczycielka nie miała prawa wyjść za mąż . Jako pierwszy Uniwersytet im Adama Mickiewicza w Poznaniu nie stawiał barier w przyjmowaniu kobiet na naukę .Wiele kobiet wykształconych nie wychodzi za mąż, ponieważ nie znajdują nikogo godnego siebie. Nowoczesne kobiety stają się buntowniczkami, robią rzeczy, które były dozwolone tylko dla mężczyzn .Niektóre jednak wracają do swoich dawnych obowiązków domowych stwierdzając ,że osiągnęły to o co walczyły .Patriotyzmem dla tych kobiet staje się kultywowanie kultury polskiej . Uwieńczeniem sukcesu emancypantek jest 1922 rok w którym Sejm otwiera kobieta
Możliwość komentowania Podróże po wiedzę w dawnych czasach . została wyłączona
Tagi: